Καστάνιτσα: Το αρχαίο χωριό της Αρκαδίας – Ένας διατηρητέος και παραδοσιακός οικισμός με φυσικό «καμουφλάζ»

Στις πλαγιές του Πάρνωνα στην Αρκαδία, ανάμεσα στις καστανιές, είναι χτισμένο ένα από τα πιο όμορφα και δημοφιλή χωριά της ευρύτερης περιοχής ηΚαστάνιτσα. Ανήκει στα Τσακωνοχώρια, (τσακωνικά ονομάζεται: Γαστένιτσα, παλαιότερη ονομασία: Καστανίτσα) στα χωριά δηλαδή που ιδρύθηκαν από Τσάκωνες και επειδή έχει διατηρήσει την τσακώνικη παράδοση έχει ανακυρηχθεί παραδοσιακός οικισμός.

Σε τετ α τετ με τη φύση, μέσα σε πυκνά δάση από καστανιές, έλατα και πλατάνια, αλλά προστατευμένη από τους ορεινούς όγκους του Πάρνωνα, η Καστάνιτσα, είναι από τα αρχαιότερα ορεινά χωριά της Κυνουρίας, που έχει διατηρήσει τον χαρακτήρα της και αποτελεί σήμερα παραδοσιακό και διατηρητέο οικισμό. Το χωριό εντυπωσιάζει με τη γραφικότητα του αλλά και την ηρεμία που χαρίζει στους επισκέπτες του.

Το ομορφότερο ίσως από τα χωριά τουΠάρνωνα, η Καστάνιτσα είναι σκαρφαλωμένη σε μια από τις πιο απότομες πλαγιές του και όλη αυτή η φύση που την περιβάλλει λειτουργεί παράλληλα ως φυσικό “καμουφλάζ” που κρατάει το χωριό κρυμμένο και προστατευμένο. Είναι, επίσης, η τέλεια βάση για ρομαντικά Σαββατοκύριακα για δύο, μακριά απ’ όλα!

Η Καστάνιτσα και η γύρω περιοχή εκτός του ότι έχουν ανακηρυχθείδιατηρητέος οικισμός ιδιαίτερου φυσικού και αρχιτεκτονικού κάλλους, το ίδιο το χωριό χαρακτηρίζεται από τους επισκέπτες ως ένας “κρυμμένος” θησαυρός.

Το χωριό

Ανάμεσα σε δυο πλαγιές, στα 840 μέτρα υψόμετρο, σε μια αμφιθεατρική τοποθεσία του Πάρνωνα, στην ορεινή Αρκαδία, είναι χτισμένη η Καστάνιτσα , ο πανέμορφος αυτός οικισμός. Πρόκειται για ένα από τα αρχαιότερα υπάρχοντα ορεινά Κυνουριακά χωριά του Πάρνωνα και το αρχαιότερο Τσακωνοχώρι.

Στα κύρια χαρακτηριστικά του χωριού περιλαμβάνονται τα πετρόκτιστα δίπατα σπίτια, με στέγες από πλάκες σχιστόλιθου, με τα όμορφα ξύλινα μπαλκόνια, τις πέτρινες τοξωτές εξώπορτες και τις λουλουδιασμένες αυλές, τα χαρακτηριστικά πυργόσπιτα 300 και πλέον ετών, οι πλακόστρωτοι δρόμοι και τα γραφικά σοκάκια… Ειδικά τα σπίτια σε συνδυασμό με τους ασβεστωμένους πλακόστρωτους δρόμους δίνουν μια ειδυλλιακή, πρόσχαρη και ταυτόχρονα νησιώτικη όψη στο χωριό!

Η θέα από το ύψωμα, στο Κάστρο, που βρίσκεται στην πάνω περιοχή του οικισμού, και την πλατεία, είναι εξαιρετική, ενώ γύρω της ανοίγεται ένα πυκνό και παρθένο δάσος από έλατα και καστανιές. Στην κεντρική της πλατεία, το “στολίδι” και σταθερή αξία του χωριού, αξίζει οπωσδήποτε να κάνετε μια στάση για να απολαύσετε παραδοσιακό φαγητό.

Γύρω από το χωριό απλώνεται ένα πυκνό και παρθένο δάσος από έλατα και καστανιές, γεγονός που καθιστά την περιοχή ιδανικό μέρος για ηρεμία και πεζοπορίες.

Στο βόρειο τμήμα του χωριού, ξεχωρίζουν τα ερείπια του βυζαντινού πύργου του Καψάμπελη, που δεσπόζει από τον λόφο με πανοραμική θέα σε όλο τον οικισμό αλλά και μακριά μέχρι τις κορυφές του Πάρνωνα, αλλά και ακόμα μακρύτερα μέχρι τον αργολικό κόλπο.

Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, ο πύργος χτίστηκε από τους Βυζαντινούς τον 14ο αιώνα και αποτελούσε σημαντικό οχυρωματικό έργο. Δυστυχώς γκρεμίσθηκε το 1948 και σήμερα υπάρχουν τα ερείπια του, ενώ για τους επισκέπτες υπάρχει πλακοστρωμένο μονοπάτι με ξύλινη περίφραξη.

Στο χωριό υπάρχει επίσης Πνευματικό Κέντρο με πλούσια δανειστική Βιβλιοθήκη, Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης, λίγοι αλλά κομψοί παραδοσιακοί ξενώνες, καφενεία και ταβέρνες, ενώ στο κέντρο του δεσπόζει ο πολιούχος ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, χτισμένος το 1780 περίπου με το περίτεχνο ξύλινο τέμπλο του. Στη γύρω περιοχή υπάρχουν επίσης αρκετά ξωκλήσια, άριστα συντηρημένα με αρχαιότερο το ξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα το οποίο αποτελούσε μέρος του Μοναστηριού του Αγίου Νικολάου που χτίστηκε στις αρχές του 15οu αιώνα και καταστράφηκε το 1826 από τις ορδές του Ιμπραήμ.

Η ιστορία

Εδώ και αιώνες, η Καστάνιτσα ήταν ονομαστή για την παραγωγή της σε ασβέστη, που ψηνόταν σε παραδοσιακά καμίνια (κάποτε λειτουργούσαν στο χωριό πάνω από 30 ασβεστοκάμινα), ενώ σήμερα, τα σπίτια, οι αυλές, οι εκκλησιές και οι μαντρότοιχοι της Καστάνιτσας, συνεχίζουν να είναι ασβεστωμένα και λευκά, σαν σε αιγαιοπελαγίτικο νησί.

Λίγο έξω από την Καστάνιτσα, λειτουργούσαν παλιά τρεις νερόμυλοι που άλεθαν το σιτάρι. Σήμερα σώζονται τα ερείπια του τελευταίου νερόμυλου που λειτούργησε μέχρι το 1970 περίπου.

Τα ξακουστά κάστανα

Επίσης, το χωριό είναι διάσημο για τα κάστανα, που πιθανόν του χάρισαν και το όνομά του. Το μεγάλο καστανοδάσος που το περιβάλλει έχει έκταση 4.500 στρέμματα και στο παρελθόν, η σοδειά από τα κάστανα ξεπερνούσε τους 400 τόνους.

Εδώ και λίγα περισσότερα από 30 χρόνια, το χωριό είναι γνωστό για τη γιορτή του κάστανου που διοργανώνει κάθε φθινόπωρο, μία από τις σημαντικότερες αγροτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις της χώρας, κατά την οποία σερβίρονται παραδοσιακά τοπικά φαγητά όπως φασολάδα παντρεμένη, βραστό και φαγητά και γλυκά τα οποία έχουν ως βασικό υλικό το κάστανο, συντροφιά με παραδοσιακή μουσική και παραδοσιακούς χορούς από τοπικούς συλλόγους.

Φυσικά την τιμητική τους έχουν τα βραστά και ψητά κάστανα με γλυκό κρασί. Τη γιορτή πλαισιώνουν παράλληλα εκθέσεις ζωγραφικής, λαογραφικού υλικού και χειροποίητων δημιουργιών.

Στα πέριξ…

Σε απόσταση 20-30 χλμ. μακριά από την Καστάνιτσα, υπάρχουν αρκετοί επίσης γραφικοί παραδοσιακοί οικισμοί όπως ο Πραστός, η Σίταινα, ο Πλάτανος, ο Άγ. Πέτρος, ο Αγιάννης, το Καστρί, τα Άνω Δολιανά αλλά και η Βαμβακού, η Βαρβίτσα οι Καρυές και το Πολύδροσο (Τζίτζινα) που αξίζει να τους επισκεφτείτε.

Σημαντικά και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι και τα μονοπάτια που ενώνουν τους οικισμούς μεταξύ τους, αλλά και οι καταπληκτικές διαδρομές στα φαράγγια της περιοχής όπως της Μαζιάς, του Λούλουγκα και της Ζαρμάνιτσας.

Προσφέρει, δε, μοναδικές ευκαιρίες για πεζοπορία στα μονοπάτια που την ενώνουν με τον επίσης πανέμορφο Πραστό, την παλιά πρωτεύουσα της Τσακωνιάς, αλλά και με την κορυφή του Πάρνωνα.

Πως θα πάτε

Η Καστάνιτσα βρίσκεται κοντά στα σύνορα των νομών Αρκαδίας και Λακωνίας, 72 χλμ. από την Τρίπολη και 65 χλμ. από τη Σπάρτη. Από εθνική οδό Αθηνών-Τρίπολης ακολουθείτε τη διαδρομή προς Άργος-Άστρος-Άγιο Ανδρέα-Καστάνιτσα (189 χλμ. από Αθήνα, σχεδόν 3 ώρες οδικώς).

Δείτε επίσης

• Πελοπόννησος: Σας αποκαλύπτουμε το μεγαλύτερο παραθαλάσσιο δάσος της Ελλάδας – Φτάνει μέχρι την παραλία!
• Ανδρίτσαινα: Εκδρομή το Σαββατοκύριακο στην πέτρινη “καρδιά” της Πελοποννήσου!
• Πελοπόννησος: Εκδρομή με το αυτοκίνητο. Δείτε 5 υπέροχες διαδρομές!
• Ζαχλωρού Καλαβρύτων: Βρήκαμε έναν ονειρικό ξενώνα με πέτρινες μεζονέτες μέσα σε ένα ειδυλλιακό τοπίο!