Πολλοί από εμάς έχουμε πιάσει τον εαυτό μας να μουρμουρίζει κάτι μόνος του, να κάνει διάλογο στο μυαλό του — ή και φωναχτά. Μήπως είναι σημάδι «τρέλας»; Ή μήπως κρύβει κάτι πιο βαθύ;
Η αλήθεια είναι πως το να μιλάς στον εαυτό σου δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο και, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, μπορεί να έχει και πολλά οφέλη.
Το να μιλάς στον εαυτό σου είναι μια φυσιολογική συμπεριφορά που σχεδόν όλοι κάνουμε, έστω και ασυνείδητα. Οι ειδικοί την αποκαλούν «αυτοδιάλογο» (self-talk) και αποτελεί τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος οργανώνει τις σκέψεις, επεξεργάζεται συναισθήματα και παίρνει αποφάσεις.
Από μικρά παιδιά, μαθαίνουμε να εξωτερικεύουμε σκέψεις («πού είναι το παιχνίδι μου;», «τώρα πρέπει να διαβάσω»), κάτι που στην πορεία γίνεται εσωτερική φωνή. Στους ενήλικες, αυτή η φωνή μπορεί να βγαίνει πότε-πότε και προς τα έξω — ειδικά σε στιγμές έντασης ή συγκέντρωσης.
Οι θετικές πλευρές του να μιλάς στον εαυτό σου
Καλύτερη συγκέντρωση και οργάνωση
Όταν εκφράζεις λεκτικά τις σκέψεις σου, βοηθάς τον εγκέφαλο να εστιάσει σε αυτό που κάνεις. Πολλοί αθλητές, φοιτητές και επαγγελματίες το χρησιμοποιούν για να διατηρούν την προσοχή τους.Αυτοέλεγχος και ψυχραιμία
Σε δύσκολες στιγμές, μια φράση όπως «ηρεμήσε τώρα» ή «μπορείς να το κάνεις» λειτουργεί ως εσωτερικός καθοδηγητής και μειώνει το στρες.Αυτοενίσχυση και αυτοπεποίθηση
Οι θετικές δηλώσεις προς τον εαυτό σου («είμαι ικανός», «θα τα καταφέρω») ενισχύουν τη ψυχολογία και βοηθούν στην αντιμετώπιση της αρνητικής σκέψης.Καλύτερη κατανόηση συναισθημάτων
Ο λόγος βοηθά να βάλουμε «τάξη» στο χάος των σκέψεων και να αναγνωρίσουμε τι πραγματικά νιώθουμε.
Πότε χρειάζεται προσοχή
Αν και ο αυτοδιάλογος είναι φυσιολογικός, υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να αποτελεί ένδειξη εσωτερικής πίεσης ή ψυχικής δυσφορίας.
Αν, για παράδειγμα:
οι φωνές που «ακούς» δεν είναι δικές σου,
ο διάλογος έχει επιθετικό ή τρομακτικό περιεχόμενο,
ή αν δυσκολεύεσαι να ελέγξεις τη συμπεριφορά,
τότε καλό είναι να συμβουλευτείς έναν ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Οι περιπτώσεις αυτές είναι διαφορετικές από τον φυσιολογικό αυτοδιάλογο.
Πώς να αξιοποιήσεις τον αυτοδιάλογο θετικά
Χρησιμοποίησε θετικές και ενθαρρυντικές φράσεις.
Μίλα στον εαυτό σου σαν να είσαι φίλος — όχι κριτής.
Αν νιώθεις πίεση, γράψε αυτά που λες· βοηθά να ξεκαθαρίσουν οι σκέψεις.
Μην το καταπιέζεις — είναι εργαλείο αυτογνωσίας.
