Συγκροτήθηκαν ειδικές ομάδες για το προσχέδιο στο ΥΠΕΞ
- Με νομικά επιχειρήματα Διεθνούς Δικαστηρίου οι Τούρκοι στις διερευνητικές επαφές
- Προβληματίζει η «καυτή ατζέντα» του Σουλτάνου
Του Αλφόνσου Βιτάλη
Σε τροχιά συνυποσχετικού για παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο φαίνεται να βρίσκονται Αθήνα και Άγκυρα και ενώ ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μεταβαίνει αύριο Δευτέρα -13 Μαΐου- στην Άγκυρα για νέα συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών έχουν ήδη συσταθεί δύο ομάδες για την προετοιμασία προσχεδίου για συνυποσχετικό με την Τουρκία και έχουν λάβει εντολή να προχωρήσουν με γρήγορους ρυθμούς στην σύνταξη προσχεδίου συνυποσχετικού με χρονικό ορίζοντα την επόμενη (όχι αυτή της 13ης Μαΐου) Ελληνοτουρκική συνάντηση Κορυφής μεταξύ των κκ Μητσοτάκη και Ερντογάν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γιατί οι Τούρκοι «επικήρυξαν» τον Νικόλα Φαραντούρη – Η Ιστορική δικαστική νίκη των 200 εκ δολαρίων κατά της Τουρκίας
Στις δύο αυτές ομάδες -που δουλεύουν τελείως ανεξάρτητα η μια από την άλλη- ετοιμάζονται βήμα-βήμα οι θέσεις και η νομική τεκμηρίωση της Ελληνικής πλευράς για το συνυποσχετικό το οποίο είναι αναγκαίο προκειμένου Ελλάδα και Τουρκία να μπορούν να παρουσιαστούν ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου και να ζητήσουν την κρίση του.
Στις δύο ομάδες του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών μετέχουν καθηγητές, τεχνοκράτες, νομικοί, ειδικοί σε θέματα Διεθνούς Δικαίου κ.α. Μεταξύ άλλων μετέχει και η διακεκριμένη νομικός Μάνια Τελαλιάν, η οποία είχε αποσπαστεί από το Υπουργείο Εξωτερικών (ήταν επί σειρά ετών προϊσταμένη Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών) μετά από «σύγκρουση» με τον Νίκο Δένδια, στο Μέγαρο Μαξίμου ως υπεύθυνη των νομικών θεμάτων στα θέματα εξωτερικής πολιτικής (συμπεριλαμβανομένων και των Ελληνοτουρκικών). Προκειμένου να ετοιμαστούν όλα τα πιθανά σενάρια με τα πολιτικά-γεωπολιτικά αλλά και νομικά επιχειρήματα, οι δύο αυτές ομάδες εργάζονται χωριστά και δεν επικοινωνούν μεταξύ τους ώστε να καταγραφούν και οι αντιτιθέμενες απόψεις και στο τέλος η πολιτική ηγεσία να βάλει τις «τελικές πινελιές»
Ραντεβού σε Ουάσινγκτον και Νέα Υόρκη
Σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες τα λεγόμενα «ακανθώδη» – δύσκολα θέματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων που πρωτίστως αφορούν την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ (που μπορεί να είναι αντικείμενο συνυποσχετικού) δεν πρόκειται να τεθούν στην αυριανή συνάντηση (Δευτέρα 13 Μαΐου) Ερντογάν – Μητσοτάκη, αλλά σε μια από τις αμέσως επόμενες συναντήσεις τους είτε στη Σύνοδο των ηγετών του ΝΑΤΟ στην Ουάσινγκτον τον Ιούλιο, είτε στη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν επί αμερικανικού και πάλι εδάφους τον Σεπτέμβριο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Θεωρείται δε πιθανότερο το όλο θέμα να ανοίξει και να αρχίσει να τρέχει τον Σεπτέμβριο στην Νέα Υόρκη. Ωστόσο μια πρώτη βολιδοσκόπηση μεταξύ των δύο ηγετών δεν αποκλείεται να γίνει για τα λεγόμενα δύσκολα θέματα και αύριο Δευτέρα στη συνάντηση που θα έχουν στην Άγκυρα, όπου θα εξεταστεί και το χρονοδιάγραμμα και οι «επόμενοι σταθμοί» του Ελληνοτουρκικού διαλόγου. Διαφαίνεται κατ’ αρχήν ότι η Κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη δεν επιθυμεί απλά ανοιχτές διόδους επικοινωνίας με την γείτονα για να αποφεύγονται εντάσεις, αλλά υπό ορισμένες προϋποθέσεις και αναλόγως των εξελίξεων θα μπορούσε να κάνει και ένα ακόμα βήμα ανοίγοντας τα μεγάλα και δύσκολα ζητήματα και να θέσει επί τάπητος και το συνυποσχετικό, ανεξαρτήτως αν η Τουρκία, παρά την σχετική ηρεμία στο πεδίο, έχει ανοίξει και θέτει μετ’ επιφάσεως όλες τις μονομερείς διεκδικήσεις της σε βάρος της Ελλάδας (αποστρατιωτικοποίηση νησιών και σύνδεση με την κυριαρχία της Ελλάδας, γκρίζες ζώνες, θαλάσσια πάρκα, συνεχείς NAVTEX, ακόμα και η τελευταία πρόκληση με την μετατροπή της εμβληματικής Μονής της Χώρας σε Τέμενος κ.α.)
Το «πάγωμα» των διερευνητικών και η «καυτή» ατζέντα
Η προετοιμασία πάντως της «καυτής ατζέντας» για τα «ακανθώδη» ζητήματα αναμένεται να γίνει σε νέες συναντήσεις των Υπουργών Εξωτερικών Γεραπετρίτη και Φιντάν που θα προηγηθούν των νέων συναντήσεων Μητσοτάκη – Ερντογάν σε Ουάσινγκτον και Νέα Υόρκη.
Είναι πάντως ενδεικτικό της «περίεργης» αλλά έντονης κινητικότητας στα Ελληνοτουρκικά το γεγονός ότι η προετοιμασία για συνυποσχετικό που έχει ήδη αρχίσει, γίνεται με πολύ ταχείς ρυθμούς και κυρίως χωρίς να έχουν πλησιάσει οι θέσεις των δύο χωρών στα καίρια και ακανθώδη ζητήματα. Όπως διαπιστώθηκε και από τις περιβόητες «διερευνητικές επαφές» που πραγματοποιήθηκαν με ευθύνη των δύο Υπουργείων Εξωτερικών και ξανάρχισαν μετά την μεγάλη κρίση του καλοκαιριού του 2020 με αφορμή την έξοδο του ερευνητικού « Όρουτς Ρέις», η τουρκική πλευρά άνοιξε στο τραπέζι των διερευνητικών όλο το φάσμα των μονομερών της διεκδικήσεων σε βάρος της Ελλάδας και δεν απέστει ποτέ από αυτές (γκρίζες ζώνες, αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, εύρος εναέριου χώρου, άρνηση για αναγνώριση υφαλοκρηπίδας στα νησιά, άρνηση για επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ, ενώ απέρριψε κατηγορηματικά και το σενάριο για «δαντελωτή» επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων που στο παρελθόν είχε δεχτεί τουλάχιστον να συζητήσει κ.ά.). Μάλιστα στους δύο τελευταίους γύρους των διερευνητικών (που στη συνέχεια πάγωσαν), μεταφέρθηκε αρμοδίως πως ο τρόπος που η τουρκική πλευρά οργάνωσε και προώθησε την συζήτηση «ήταν ατζέντα πολιτικών και νομικών επιχειρημάτων για το Διεθνές Δικαστήριο». Ατζέντα νομικών επιχειρημάτων για το Διεθνές Δικαστήριο ήταν, σύμφωνα με έγκυρους νομικούς και διπλωματικούς κύκλους και η τρίτη επιστολή της Τουρκίας στον προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ που μέχρι τώρα έχει μείνει αναπάντητη από την Ελληνική πλευρά και την οποία είχε παρουσιάσει αναλυτικά η Κυριακάτικη KONTRA τον περασμένο Οκτώβριο.
Ταχύτητα αλλά και προβληματισμός
Η ταχύτητα με την οποία προχωρά ο περιβόητος ελληνοτουρκικός διάλογος και μάλιστα σε επίπεδο κορυφής και Πολιτικών Ηγεσιών και το πλήρες «πάγωμα» των διερευνητικών επαφών που είχαν ως κύριο αντικείμενο την διερεύνηση του ενδεχομένου για σύνταξη συνυποσχετικού για προσφυγή στη Χάγη για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, δημιουργεί σε νομικούς και διπλωματικούς κύκλους προβληματισμούς για το κατά πόσο υπάρχει μια καταρχήν άτυπη συμφωνία στο συνυποσχετικό να περιληφθούν και θέματα τα οποία θέτει η Τουρκία και αφορούν το καθεστώς του Αιγαίου. Επιπροσθέτως υπάρχει και ισχυρός προβληματισμός ακόμα και εντός της Κυβέρνησης για το θέμα της παραπομπής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, διότι αν κάτι «στραβώσει», αν κάτι δεν καλύπτει πάγιες βασικές και καίριες ελληνικές θέσεις, η κατάσταση που θα διαμορφωθεί θα είναι κάτι παραπάνω από οδυνηρή, αφού δεν υπάρχει, δεν προβλέπεται δεύτερος βαθμός εξέτασης (έφεση). Η όποια απόφαση θα είναι απόλυτη και τελεσίδικη.
Η νέα διαδικασία προσέγγισης και Ελληνοτουρκικού διαλόγου που κυοφορήθηκε και εξελίχθηκε με αρχικά μυστικές διαβουλεύσεις στις οποίες μετείχαν ο τότε σύμβουλος του Ερντογάν Ιμπραχίμ Καλίν, η διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου του Πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή και στην συνέχεια η διάδοχος της Άννα- Μαρία Μπούρα και ο Διπλωματικός Σύμβουλος του Γερμανού Καγκελάριου Γενς Πλέντερ (με την συναίνεση και παρότρυνση των ΗΠΑ), ουσιαστικά ξεκίνησε πριν την ολοκλήρωση των εκλογικών κύκλων σε Ελλάδα (Μάϊος – Ιούνιος 2023) και στην Τουρκία 9όπου επανεξελέγη Πρόεδρος ο Ερντογάν). Κεντρικό επιχείρημα των «μεσολαβητών» για την επανέναρξη του Ελληνοτουρκικού διαλόγου και της επαναπροσέγγισης των δύο πλευρών μετά την σοβαρή κρίση του καλοκαιριού του 2020, ήταν ότι και στις δύο χώρες θα υπάρξουν «φρεσκοεκλεγμένες και ισχυρές ηγεσίες που θα μπορέσουν να συζητήσουν και να αντιμετωπίσουν τολμηρά τα σοβαρά και «δύσκολα» θέματα».
Εν μέσω αρχικά του πολέμου στην Ουκρανία και στη συνέχεια της νέας ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, αλλά και με την προεκλογική εκστρατεία για τις Προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ να τρέχει, η Αμερικανική πλευρά, αλλά και οι δύο διεκδικητές της Προεδρίας Μπάιντεν και Τραμπ, επιθυμούν ηρεμία στη περιοχή και στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις καθώς η περίοδος δεν ενδείκνυται για εντάσεις. Υπάρχει εκτίμηση πως μέχρι να κλείσει ο εκλογικός κύκλος στις ΗΠΑ και να αναδειχθεί ο νέος Πρόεδρος δεν θα υπάρξουν μεγάλες και ουσιαστικές εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά καθώς Αθήνα και Άγκυρα θα επιχειρήσουν πρώτα να βολιδοσκοπήσουν τις προθέσεις του νέου Προέδρου. Ωστόσο οι διεργασίες δεν είναι στατικές και δεν παγώνουν, καθώς και οι δύο γνωρίζουν πως οι ΗΠΑ διαχρονικά επιζητούν «μεγάλες διευθετήσεις» στα Ελληνοτουρκικά για να «κλείσει ο κύκλος των μικρών και μεγάλων εντάσεων» και αυτό που προτάσσουν σταθερά οι ΗΠΑ, είναι «βρείτε τα». Στο πλαίσιο αυτό μια κινητικότητα στα Ελληνοτουρκικά με αιχμή πλέον το συνυποσχετικό θα έδινε πιθανούς «πόντους» έναντι των Αμερικάνων και στον κ. Μητσοτάκη αλλά και στον κ. Ερντογάν.
Ο Τούρκος Πρόεδρος πάντως, χωρίς να έχει «μαζέψει» την αναθεωρητική ατζέντα των μονομερών διεκδικήσεων της Τουρκίας και επιχειρώντας να δείξει στους Αμερικανούς και την Διεθνή Κοινότητα ότι «μένει» στον ελληνοτουρκικό διάλογο, αναφερόμενος στην επικείμενη επίσκεψη Μητσοτάκη στην Άγκυρα, δήλωσε πως «δεν υπάρχει πρόβλημα που να μην λύνεται με διάλογο». Ουσιαστικά χωρίς να αναφερθεί σε μια συγκεκριμένη και οριοθετημένη ατζέντα, εμμέσως πλην σαφώς επανέφερε τον εφ’ όλης της ύλης πολιτικό διάλογο άνευ όρων και προϋποθέσεων. Παράλληλα η τουρκική πλευρά επανέφερε (με δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών Φιντάν) τα περί «καταπίεσης της τουρκικής μειονότητας» στην Ελλάδα, ενώ το κλίμα επεκτατισμού στη γείτονα εντάθηκε με την ένταξη στην σχολική ύλη της περιβόητης «Γαλάζιας Πατρίδας» που πρακτικά «ακουμπά» το υφιστάμενο status quo στο Αιγαίο. \
ΕΝΤΥΠΗ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ Kontra News
