Άγιος Μηνάς: Ανήκει στους πιο δημοφιλείς Αγίους της Εκκλησίας μας
Γεννήθηκε το 245 μ.Χ. στο Νίκιο της Κάτω Αιγύπτου.
Οι γονείς του Αγίου ήταν ειδωλολάτρες.
Ο Μηνάς όμως από εφηβική ηλικία γνώρισε το Χριστό. Με θερμή πίστη και νεανικό ενθουσιασμό αγωνιζόταν να τηρεί τις εντολές του Θεού και να σφυρηλατήσει έναν άρτιο και υποδειγματικό χαρακτήρα.
Ο βίος του Αγίου
Όταν έφθασε σε νόμιμη ηλικία, στρατολογήθηκε και κατατάχθηκε στο τάγμα του ιππικού των Ρουτιλιανών της Φρυγίας Σατουλαρίας, το οποίο είχε για έδρα το Κοτύαιο, τη σημερινή Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας. Οι άνδρες της φρουράς αυτής ήταν απ’ τους εκλεκτότερους στρατιώτες. Διέπρεπαν όλοι σ’ εμφάνιση κι εξωτερικό παράστημα, σε γενναιότητα και σε αρρενωπό φρόνημα.
Ο Μηνάς υπήρξε παράδειγμα τελείου στρατιώτη. Κάθε καθήκον που του ανέθεταν το εκτελούσε πιστά. Αυτή η άμεμπτη διαγωγή του ήταν φυσική συνέπεια για τον χριστιανό Μηνά, που εναρμόνιζε πίστη και πράξη. Και πάνω σ’ αυτό το σοβαρό ζήτημα ήταν υπόδειγμα ο Μηνάς.
Στον Μηνά δόθηκε η ευκαιρία να γνωρισθεί και να συνδεθεί πνευματικά με άλλους νέους στρατιώτες. Με πολλή φροντίδα και χριστιανική φρόνηση καλλιέργησε την ευσέβεια και τη ζωντανή πίστη στον όμιλο των συντρόφων του. Εργάσθηκε με υπομονή για τη διαφώτιση και την αναγέννησή τους, σαν ιεραπόστολος.
Οι πρώτοι χριστιανοί θεωρούσαν ιερή υποχρέωσή τους να μιλούν για την πνευματική ζωή:
για τις χριστιανικές αρετές, για την έμπρακτη εκδήλωση της αγάπης προς τον πλησίον, για την αποφυγή των ελαττωμάτων εκείνων που μάστιζαν τον ειδωλολατρικό κόσμο και γενικά για μια ζωή ανώτερη.
Μιλούσαν με πολλή θέρμη και αγάπη για το πρόσωπο του Χριστού, σε σημείο που να ζεσταίνουν τους χλιαρούς και να λειώνουν τα παγόβουνα των εθνικών.
Και πράγματι αρκετοί από τους συστρατιώτες του τον ακολούθησαν στη χριστιανική πίστη.
Η ασκητική ζωή
Ο Μηνάς, κατά την παράδοση, μετά τη στρατιωτική του θητεία αφιερώθηκε στον Κύριο, για να ικανοποιήσει τους ιερούς πόθους της καρδιάς του.
Ήταν πραγματικός ασκητής. Αυστηρός στα ήθη. Λιτός στη δίαιτά του. Μάλιστα προσείλκυσε κοντά του κι άλλους φίλους στρατιώτες.
Οι λίγοι αυτοί φίλοι αποτέλεσαν μια κοινοβιακή σκήτη, δηλαδή ασκητήρια, στο Πορσούκ-Νταγ, στους πρόποδες του οποίου ήταν κτισμένη η παλιά Κιουτάχεια.
Εκεί, μακριά απ’ τον κόσμο και κοντά στο Θεό, ο Μηνάς με τους λίγους φίλους του επιδόθηκαν στην πνευματική θεωρία, σε μια ζωή περισυλλογής, για να μελετήσουν και να καλλιεργήσουν τον εαυτό τους. Από κοινού προσεύχονταν, νήστευαν, μελετούσαν και έτσι ενίσχυαν την πίστη και την αγάπη τους προς τον Κύριο, διδάσκοντας και τους άλλους.
Πόσα χρόνια ο Μηνάς και οι σύντροφοί του έμειναν στο ασκητήριο, δεν μας είναι δυστυχώς γνωστό απ’ την ιστορία. Φαίνεται όμως ότι ωφελήθηκαν απ’ αυτή την άσκηση.
Διότι ήταν καθ’ όλα ώριμοι να δεχθούν το μαρτύριο, όταν θα έφθανε η κατάλληλη ώρα.
Ο χρόνος του μαρτυρίου του αγίου Μηνά, 295-305 μ.Χ., συμπίπτει με μια ειρηνική περίοδο της Εκκλησίας. Αυτοκράτορας κατά την εποχή εκείνη ήταν ο Διοκλητιανός.
Αλλά δεν είχε ξεσπάσει ακόμη ο γενικός διωγμός εκ μέρους του. Γι’ αυτό η αφορμή του μαρτυρίου του αγίου έχει ολωσδιόλου ατομικό χαρακτήρα. Μια μέρα κατέβηκε ο Μηνάς απ’ το ησυχαστήριό του για υποθέσεις στο Κοτύαιο.
Κατά σύμπτωση βλέπει πλήθος λαού, παραταγμένο στρατό, όλες τις επίσημες αρχές στην πλατεία της πόλης. Επικεφαλής της όλης αυτής ειδωλολατρικής πομπής ήταν οι «ιερείς της αισχύνης».
Ο Μηνάς πληροφορείται και μαθαίνει την αιτία της αμαρτωλής αυτής πανήγυρης. Γιόρταζαν τα γενέθλια του Διοκλητιανού. Σε μια επίσημη στιγμή των ειδωλολατρικών σπονδών και θυσιών ξεσηκώνεται η χριστιανική συνείδηση του ζηλωτή Μηνά. Θεώρησε πως ήταν μοναδική ευκαιρία να διαφωτίσει με κήρυγμα τόσο τούς άρχοντες όσο και την κοινή γνώμη για την κενότητα των ειδώλων και την αλήθεια του Χριστού.
Με σθένος διακηρύττει: «Ένας είναι ο αληθινός Θεός, ο Χριστός, και όλα αυτά που προσκυνείτε είναι είδωλα τυφλά, άλαλα και αναίσθητα».
Το κήρυγμα αυτό θεωρήθηκε υβριστικό, και η επέμβαση του Μηνά βεβήλωση της ιερότητας της ημέρας και ασέβεια εναντίον του ιερού προσώπου του αυτοκράτορα.
Ωστόσο το εμπνευσμένο κήρυγμα του Μηνά δεν έμεινε άκαρπο. Πολλοί πίστευσαν στον Κύριο, και η παράταξη των πιστών εμψυχώθηκε απ’ τη θαρραλέα ομολογία της πίστης του.
Η δίκη του Αγίου Μηνά
Ήταν πολύ φυσικό ύστερα από ένα τόσο δριμύ και τολμηρό κήρυγμα να οδηγηθεί ο Μηνάς σε δίκη.
Τον καταδίκασαν, γιατί τόλμησε να εμπαίξει τους θεούς και με την ασεβή του στάση αναστάτωσε την επίσημη ημέρα των γενεθλίων του αυτοκράτορα.
Ο Μηνάς θέλησε ν’ απολογηθεί, κυρίως για να συμπληρώσει το κατηχητικό του κήρυγμα. Έτσι ο μεγάλος αθλητής της πίστεως δίνει νέα ομολογία μπροστά στον ηγεμόνα Πύρρο: «Ουδεμία βάσανος θα με χωρίσει από την αγάπη του Χριστού· κάμε οιανδήποτε παίδευση θέλεις και θα σου οφείλω χάριτας». Άφοβα μίλησε στο δικαστήριο και με ψυχραιμία και αταραξία άκουσε τη θανατική του καταδίκη.
Αρχίζει λοιπόν το πνευματικό στάδιο των αγώνων για τον ήρωα της Πίστεως. Ο Μηνάς αισθανόταν τον εαυτό του πολύ ευτυχή. Είχε σημάνει για τον αθλητή του Χριστού η ώρα της θυσίας.
Ο έπαρχος του Κοτυαίου διατάσσει τα όργανά του να υποβάλουν το Μηνά στα πιο φρικιαστικά μαρτύρια. Δένουν τον μάρτυρα και τον μαστιγώνουν αλύπητα.
Από το σώμα του έτρεξε άφθονο αίμα. Αφού τον κράτησαν λίγες μέρες σε μια σκοτεινή φυλακή, έπειτα έτριψαν το λαβωμένο σώμα του με σκληρό τρίχινο ύφασμα, σε σημείο ώστε να ξανανοίξουν φρικτότερα οι πληγές του.
Το μαρτύριο του Αγίου συνεχίζεται
Με σιδερένια νύχια ξεσχίζουν τις σάρκες του. Και οι θηριώδεις δήμιοι καυτηριάζουν με φλόγες τις πληγές του!
Ο Κύριος, που βρήκε αρκετά τα παθήματα του πολυάθλου Μηνά, επιτρέπει στους διώκτες του να θέσουν τέρμα στην πρόσκαιρη ζωή του με αποκεφαλισμό.
Μερικοί χριστιανοί περιμάζεψαν το ιερό του λείψανο και το έθαψαν σε ασφαλή τόπο.
Ύστερα από μερικά χρόνια κάποιος έπαρχος του Κοτυαίου ονομαζόμενος Αθανάσιος, μετέφερε το λείψανο του Αγίου σε πολυτελή λάρνακα στην Αίγυπτο, την πατρίδα του Αγίου.
Λένε ότι ο Μηνάς, προτού πεθάνει, εξέφρασε την επιθυμία ν’ αναπαυθεί στην πατρίδα του, το Νίκιο. Η επιθυμία του Αγίου εκπληρώθηκε αργότερα από πιστούς.
Η χρονολογία του μαρτυρίου του ενδόξου Αγίου πρέπει να τεθεί μεταξύ του 295-305 μ.Χ.. Η 11η Νοεμβρίου θεωρείται η ημέρα της αθλήσεως του μεγαλομάρτυρος.
ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ
Κάποιος χριστιανός από τήν Κωνσταντινούπολη, οδεύοντας γιά τό πανηγύρι του Αγίου Μηνα καί έχοντας μαζί του αρκετά χρήματα, κατέλυσε σέ ένα ξενοδοχειο. Ο ξενοδόχος ειδε τά ξένα χρήματα καί, κυριευμένος από απληστία, σκότωσε τόν προσκυνητή, τόν διεμέλισε καί έβαλε τά κομμάτια του σέ μία σπυρίδα (ζεμπίλι).
Ενω σκεφτόταν πού νά θάψει τά μέλη του θύματός του γιά νά μήν αποκαλυφθει τό έγκλημα, καταφθάνει στό ξενοδοχειο ένας έφιππος στρατιώτης, ο Άγιος Μηνας, καί τόν ρωτάει επίμονα πού βρίσκεται ο προσκυνητής.
Ο ξενοδόχος τόν διαβεβαιώνει ότι δέν γνωρίζει τίποτε αλλά ο Άγιος ξεπεζεύει, εισέρχεται στά ενδότερα του ξενώνα, βρίσκει τήν σπυρίδα, τήν φέρνει μπροστά του καί τόν ρωτάει μέ φοβερό καί άγριο βλέμμα νά του πει ποιός ειναι ο νεκρός.
Τότε ο φονιάς έφριξε, πέφτοντας άφωνος καί τρέμων στά πόδια του άγνωστου ιππέα.
Ο Άγιος συνάρμοσε τά μέλη του θύματος, προσευχήθηκε καί ανέστησε τό νεκρό προσκυνητή παραγγέλνοντάς του νά δοξάζει τόν Θεό. Ο αναστημένος, σάν νά ειχε εγερθει από τόν ύπνο, κατάλαβε όσα έπαθε, εδόξασε τόν Θεό καί προσκύνησε τόν Άγιο.
Μόλις ο φονιάς συνηλθε από τόν τρόμο του καί σηκώθηκε, του πηρε ο Άγιος τά κλεμμένα χρήματα καί τά επέστρεψε στόν προσκυνητή λέγοντάς του νά συνεχίσει τόν δρόμο του.
Έπειτα, γιά νά ολοκληρώσει τήν ευεργεσία του Θεου, στράφηκε πρός τόν ξενοδόχο, τόν έδειρε όπως του άξιζε, τόν ενουθέτησε, του έδωσε συγχώρηση γιά τό έγκλημά του προσευχόμενος γι’ αυτόν, καβάλησε τό άλογό του καί έγινε άφαντος.
Τότε μόνο κατάλαβε ο ξενοδόχος ότι ο στρατιώτης αυτός ηταν ο Άγιος Μηνας, γεγονός πού θυμίζει τήν εμπειρία των δυό Αποστόλων κατά τήν πορεία τους πρός Εμμαούς, μέ τήν συντροφιά του αναστημένου Χριστου. (Λουκα κδ’ 31).
Κάποιος πλούσιος χριστιανός έταξε στόν Άγιο Μηνα νά προσφέρει έναν ασημένιο δίσκο στό ναό του. Παρήγγειλε λοιπόν στόν αργυροχόο δύο δίσκους καί του ζήτησε στόν μέν ένα νά γράψει τό όνομα του Αγίου στόν δέ άλλον τό όνομα τό δικό του. Επειδή όμως ο δίσκος ο προορισμένος γιά τόν Άγιο έγινε λαμπρότερος καί ωραιότερος, ο χριστιανός, από απληστία κινούμενος, δίχως νά ντραπει τόν κράτησε γιά τόν εαυτό του.
Ταξιδεύοντας λοιπόν στή θάλασσα, δείπνησε στό πλοιο χρησιμοποιώντας ασυλλόγιστα καί χωρίς ευλάβεια τόν δίσκο του Αγίου. Μετά τό δειπνο ο υπηρέτης του ανευλαβους χριστιανου προσπάθησε νά πλύνει τόν δίσκο στή θάλασσα μέ αποτέλεσμα νά του πέσει στό νερό καί νά βυθισθει. Τότε ο νεαρός υπηρέτης φοβήθηκε πολύ, σάστισε καί, προσπαθώντας νά πιάσει τόν δίσκο, έπεσε καί αυτός στή θάλασσα.
Όταν ο κύριός του αντελήφθη τό συμβάν, συναισθάνθηκε ότι πλήρωνε τά επίχειρα της απληστίας του καί τυπτόμενος από τήν συνείδησή του, παρακαλουσε τόν Θεό νά βρει έστω τό λείψανο του μικρου υπηρέτη του, τάζοντας νά δώσει στό ναό του Αγίου Μηνα καί τόν δεύτερο δίσκο, καί τά χρήματα πού άξιζε ο χαμένος στή θάλασσα δίσκος.
Αφου βγηκε στή στεριά περίμενε μέ αγωνία στήν ακρογιαλιά μήπως καί εκβρασθει τό πτωμα του υπηρέτη. Καί ενω παρατηρουσε τήν θάλασσα, βλέπει τόν μικρό νά βγαίνει ζωντανός από τό νερό κρατώντας στά χέρια του καί τόν ασημένιο δίσκο του Αγίου!
Ο πλούσιος έφριξε από τό θαυμα καί έβγαλε φωνή μεγάλη τήν οποία ακούγοντας οι επιβάτες του πλοίου βγηκαν όλοι έξω καί, βλέποντας τό συμβάν, ρωτουσαν τόν υπηρέτη, πού τούς διηγήθηκε τά εξης: «Μόλις έπεσα στή θάλασσα, παρουσιάσθηκαν μπροστά μου τρεις άνθρωποι. Ο μεγαλύτερος από αυτούς φορουσε στρατιωτική στολή, ο άλλος ηταν νεαρός καί ο τρίτος ηταν Διάκονος. Αυτοί οι τρεις μέ πηραν μαζί τους από τόν βυθό καί περπατώντας χθές καί σήμερα, μέ έφεραν μέχρι εδω».
Ο κύριος του παιδιου καί οι επιβάτες του πλοίου, ακούγοντας τό εξαίσιο θαυμα, εδόξαζαν τόν Θεό καί εθαύμαζαν γιά τούς τρόπους πού χρησιμοποιει προκειμένου οι άνθρωποι «εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν» (Β’ Τιμοθ. γ’ 7).
Οι τρεις πού έσωσαν τόν υπηρέτη ηταν ο Άγιος Μηνας (ο στρατιωτικός), ο Άγιος Βίκτωρ (ο νεαρός) καί ο Άγιος Βικέντιος (ο Διάκονος).
Οι δυό τελευταιοι Άγιοι εμαρτύρησαν τήν ίδια ημέρα μέ τόν Άγιο Μηνα. Τόν 2ο αιώνα μ.Χ. ο Άγιος Βίκτωρ γδάρθηκε ζωντανός από τούς ειδωλολάτρες καί τόν 3ο αιώνα μ.Χ. ο Άγιος Βικέντιος πέθανε έπειτα από σταύρωση καί εξάρθρωση των μελων στήν οποία τόν υπέβαλαν οι βασανιστές του.
Τιμωνται μαζί μέ τόν Άγιο Μηνα τήν 11η Νοεμβρίου.
