Ο Leonard Hayflick, ένας βιοϊατρικός ερευνητής που ανακάλυψε ότι τα φυσιολογικά κύτταρα μπορούν να διαιρεθούν μόνο έναν ορισμένο αριθμό φορών – θέτοντας ένα όριο στην ανθρώπινη διάρκεια ζωής – πέθανε την 1η Αυγούστου 2024 στο σπίτι του στο Sea Ranch της Καλιφόρνια. Ήταν 96 ετών.
Ο γιος του, Joel Hayflick, δήλωσε ότι η αιτία ήταν ο καρκίνος του παγκρέατος, αναφέρουν οι New York Times.
Όπως πολλά σπουδαία επιστημονικά ευρήματα, έτσι και αυτά του Dr. Hayflick προέκυψαν κάπως τυχαία. Ως νεαρός επιστήμονας στις αρχές της δεκαετίας του 1960 στο Ινστιτούτο Wistar, έναν ερευνητικό οργανισμό του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, προσπαθούσε να αναπτύξει υγιείς σειρές εμβρυϊκών κυττάρων προκειμένου να μελετήσει, αν οι ιοί μπορούν να προκαλέσουν ορισμένους τύπους καρκίνου.
Αυτός και ένας συνάδελφός του, ο Paul Moorhead, παρατήρησαν σύντομα ότι τα σωματικά -δηλαδή τα μη αναπαραγωγικά- κύτταρα περνούσαν από μια φάση διαίρεσης, διαιρούμενα μεταξύ 40 και 60 φορών, πριν περιπέσουν σε αυτό που ονόμασε γήρανση.
Καθώς τα γερασμένα κύτταρα συσσωρεύονται, υπέθεσε, το ίδιο το σώμα αρχίζει να γερνάει και να παρακμάζει. Τα μόνα κύτταρα που δεν περνούν σε γήρανση, πρόσθεσε, είναι τα καρκινικά κύτταρα.
Ως αποτέλεσμα αυτού του κυτταρικού ρολογιού, είπε, καμία δίαιτα, άσκηση ή γενετική τροποποίηση δεν θα ωθήσει το ανθρώπινο είδος να ξεπεράσει τη διάρκεια ζωής των 125 ετών.
Άλλοι ερευνητές ανακάλυψαν αργότερα τους μηχανισμούς πίσω από το όριο Hayflick: Καθώς τα κύτταρα διαιρούνται, δημιουργούν αντίγραφα των αλυσίδων του DNA, αλλά τα άκρα κάθε αντιγράφου, που ονομάζονται τελομερή, είναι λίγο μικρότερα από το προηγούμενο. Τελικά το τελομερές τελειώνει και το κύτταρο σταματά να διαιρείται.
«Η εφεύρεση τρόπων για την αύξηση της ανθρώπινης μακροζωίας είναι το δεύτερο παλαιότερο επάγγελμα στον κόσμο, ή ίσως και το πρώτο», δήλωσε στο ιατρικό περιοδικό The Lancet το 2011. «Τα άτομα πηγαίνουν στην τράπεζα αυτή τη στιγμή με τεράστια χρηματικά ποσά που κερδίζουν πείθοντας τους ανθρώπους ότι έχουν βρει είτε έναν τρόπο να παρατείνουν τη ζωή σου είτε να σε κάνουν αθάνατο».
Ο Leonard Hayflick γεννήθηκε στις 20 Μαΐου 1928 στη Φιλαδέλφεια από τον Nathan Hayflick, ο οποίος κατασκεύαζε οδοντικές προσθετικές κατασκευές, και την Edna (Silver) Hayflick, η οποία εργαζόταν στο γραφείο του πατέρα του.
Εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, αλλά πήρε τρία χρόνια άδεια για να υπηρετήσει στο στρατό. Αποφοίτησε με πτυχίο στη μικροβιολογία το 1951 και πέντε χρόνια αργότερα έλαβε διδακτορικό δίπλωμα στη χημεία και τη μικροβιολογία εκεί.
Μετά από δύο χρόνια ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο του Texas Medical Branch στο Galveston, επέστρεψε στο Penn και στο Ινστιτούτο Wistar, όπου έκανε πολλές από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις του. Συνέχισε το έργο του αυτό στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ το 1968.
Κατά τη διάρκεια αυτών των έξι ετών, το Κογκρέσο ψήφισε τον νόμο Bayh-Dole, ο οποίος επιτρέπει στους επιστήμονες να επωφελούνται από την έρευνα που χρηματοδοτείται από το κράτος. Ο νόμος, ο οποίος θα καθιστούσε αναμφισβήτητα νόμιμες τις προηγούμενες ενέργειες του Dr. Hayflick, βοήθησε καταλυτικά στη βιομηχανία βιοτεχνολογίας.
Ο Dr. Hayflick παντρεύτηκε τη Ruth Heckler το 1955. Εκείνη πέθανε το 2016. Μαζί με τον γιο του, αφήνει πίσω του τέσσερις κόρες, τις Deborah Curle, Susan Hayflick, Rachel Hastings και Annie Hayflick, οκτώ εγγόνια και την αδελφή του, Elaine Rosamoff.
Ο Dr. Hayflick εργάστηκε αργότερα στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα και, από το 1988, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, όπου ήταν ομότιμος καθηγητής.
