Το να διαβάζεις βιβλία είναι το νέο sexiness;

O ορισμός του sexiness έχει αλλάξει και όταν λέμε έχει αλλάξει, έχει αλλάξει πολύ. Έχουμε αρχίσει και φεύγουμε από την εικόνα μιας αποκαλυπτικής εμφάνισης και περνάμε σε ένα πιο ουσιαστικό επίπεδο, σε εκείνο που σημασία έχει να ξέρουμε το βάθος του άλλου ανθρώπου. Σήμερα έχει μπει και πάλι στο κάδρο των ερωτήσεων για να μάθεις κάποιον η ερώτηση «Τι διαβάζεις αυτή την περίοδο;». Τα βιβλία δεν είναι πλέον απλώς μια διανοητική αναζήτηση – έχουν γίνει statement, ένα ξεκίνημα συζήτησης και μια αντανάκλαση της ταυτότητας κάποιου.

Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου: Τέσσερις συγγραφείς μιλούν για τη μαγεία της ανάγνωσης και της δημιουργίας

Δεν είναι τυχαίο, ότι διασημότητες έχουν επίσης μπει στο club. Στιγμιότυπα από παπαράτσι με την Addison Rae να διαβάζει το «The Woman in Me» της Britney Spears έγιναν viral. Η Kendall Jenner δηλώνει την αγάπη της για τη λογοτέχνια και αστέρια όπως η Kaia Gerber και η Dua Lipa έχουν δημιουργήσει ακόμη και τις δικές τους λέσχες βιβλίου.

Πώς όμως φτάσαμε σε αυτή τη νέα συνθήκη;

Ίσως έχουμε το TikTok να ευχαριστήσουμε ή πιο συγκεκριμένα, το BookTok. Το BookTok είναι μια κοινότητα στο TikTok όπου οι χρήστες μοιράζονται προτάσεις βιβλίων, κριτικές και ποικίλο περιεχόμενο που σχετίζεται με βιβλία. Έσκασε σε δημοτικότητα κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, μια εποχή που οι άνθρωποι έψαχναν για νέους τρόπους για να περάσουν την ώρα τους.

Τα ρομαντικά βιβλία, ειδικότερα, έχουν δει μια τεράστια έκρηξη δημοτικότητας, με τη Colleen Hoover, να δημιουργεί φασαρία. Το μυθιστόρημα της «It Ends With Us», πέρασε 162 εβδομάδες στη λίστα best sellers των New York Times και έχει πουλήσει πάνω από 10 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως.

Σύμφωνα με το NPD BookScan -μετράει τις πωλήσεις βιβλίων- οι πωλήσεις έντυπων βιβλίων στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά περίπου 8,2% το 2020, τη χρονιά που το BookTok έγινε viral. Επιπλέον, μια μελέτη του 2023 από την Αμερικανική Ένωση Βιβλιοθηκών διαπίστωσε ότι η Gen Z και οι millennials χρησιμοποιούν τις δημόσιες βιβλιοθήκες, τόσο προσωπικά όσο και ψηφιακά, με υψηλότερα ποσοστά συγκριτικά με τις παλαιότερες γενιές.

Τι θα συμβεί μελλοντικά; 

Ενώ η ανάγνωση φημίζεται πλέον για την εκπαιδευτική της αξία και τα γνωστικά της οφέλη, η αυξανόμενη δημοτικότητά της ενόψει των αυξανόμενων ποσοστών αναλφαβητισμού απαιτεί περαιτέρω εξέταση. Μια μελέτη του 2023 από το Εθνικό Κέντρο Εκπαιδευτικών Στατιστικών του Υπουργείου Παιδείας διαπίστωσε ότι το 28% των ενηλίκων στις ΗΠΑ σημείωσε βαθμολογία αλφαβητισμού στο Επίπεδο 1 ή χαμηλότερο, μια σημαντική αύξηση από το 19% του 2017.

Παράλληλα, με τα αυξανόμενα ποσοστά αναλφαβητισμού, ο όρος «εγκεφαλική σήψη» έχει αυξηθεί σε δημοτικότητα, τόσο πολύ που κέρδισε τον τίτλο της λέξη της χρονιάς για το 2024. Η λέξη περιγράφει την πνευματική κατάσταση ενός ατόμου, που συχνά συνδέεται με την υπερκατανάλωση ψηφιακού περιεχομένου.

Τι είναι το Brain rot που ψηφίστηκε ως η λέξη της χρονιάς;

Μια φορά κι έναν καιρό, το αστείο για το ότι δεν μπορώ να διαβάσω βιβλία συνοδευόταν με γέλια – τελικά, το διάβασμα ήταν για σπασίκλες και ηττημένους. Αλλά σήμερα, είναι εντελώς ντροπιαστικό. Και το doom-scrolling; Ας πούμε απλώς ότι κανείς δεν παραδέχεται με περηφάνια ότι ξοδεύει ώρες χωρίς σκέψη βλέποντας TikTok. 

Φαίνεται ότι η ανάγνωση -ιδιαίτερα η ανάγνωση των έντυπων μέσων- έχει γίνει σύμβολο κατάστασης. Όταν οι διασημότητες ανεβάζουν φωτογραφίες από τις προσεκτικά επιμελημένες στοίβες βιβλίων τους, δεν είναι μόνο ένας τρόπος να αλληλεπιδράσουν με τους θαυμαστές τους, αλλά και μια ευκαιρία να επιδείξουν την πνευματική τους ικανότητα.

Δεν μπορώ ωστόσο παρά να αναρωτιέμαι:

Πόσο καιρό θα παραμείνει αυτή η τάση; Το διάβασμα θα συνεχίσει να είναι τόσο σέξι; 

Και τέλος: Πραγματικά εξελισσόμαστε ή απλώς προσπαθούμε να φαίνεται ότι εξελισσόμαστε;