Η ευτυχία είναι μια έννοια που όλοι φιλοδοξούμε να κατανοήσουμε και να καλλιεργήσουμε. Σύμφωνα με την ψυχολογία, η γνήσια ευτυχία δεν είναι να κυνηγάμε στιγμιαίες απολύσεις. Συχνότερα συνδέεται με τον τρόπο με τον οποίο ασχολούμαστε με τις καθημερινές μας ρουτίνες, τη δύναμη των σχέσεών μας και την αίσθηση του σκοπού που καθοδηγεί τις πράξεις μας.
Τα βασικά στοιχεία που καλλιεργούν την ευτυχία παραμένουν σταθερά — και είναι πιο προσιτά από ό,τι πιστεύουν πολλοί άνθρωποι.
Τώρα θα δούμε 5 θεμελιώδεις παράγοντες που η ψυχολογία δείχνει ότι μπορούν πραγματικά να ενισχύσουν την ευημερία μας, όπως τους παραθέτει το αμερικανικό Hack Spirit.
1. Βαθιές, αυθεντικές σχέσεις
Η ψυχολογική έρευνα λέει ότι οι σχέσεις υψηλής ποιότητας είναι ένας από τους πιο αξιόπιστους παράγοντες που συμβάλουν στην μακροχρόνια ευτυχία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γνωστή μελέτη του Χάρβαρντ, η οποία παρακολουθεί τους συμμετέχοντες για δεκαετίες και διαπίστωσε ότι όσοι έχουν ισχυρές κοινωνικές διασυνδέσεις τείνουν να ζουν περισσότερο, να είναι πιο υγιείς και πιο ευτυχισμένοι.
Το να έχετε ανθρώπους μαζί σας—είτε είναι στενοί φίλοι, είτε μέλη της οικογένειας ή υποστηρικτικοί συνάδελφοι—μπορεί να αντισταθμίσει το άγχος και να προσθέσει σημαντικό νόημα στις καθημερινές εμπειρίες.
Η εμπιστοσύνη και η στοργή που πηγάζουν από αυτούς τους δεσμούς λειτουργούν σαν ένα προστατευτικό δίχτυ ενάντια στις αβεβαιότητες της ζωής, καθιστώντας μας πιο ανθεκτικούς και πιο ικανοποιημένους συνολικά.
2. Δραστηριότητες που μας απορροφούν
Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες έννοιες στη θετική ψυχολογία είναι η ιδέα της «ροής», που διαδόθηκε από τον Mihaly Csikszentmihalyi. Το Flow περιγράφει την εμπειρία του να είσαι τόσο απορροφημένος σε μια εργασία, που χάνεις την επίγνωση του χρόνου και των εξωτερικών περισπασμών.
Μπορεί να γράφετε κείμενα, να γράφετε κώδικα, να ζωγραφίζετε ή να παίζετε ένα μουσικό όργανο – οποιαδήποτε δραστηριότητα σας προκαλεί αρκετά ώστε να σας κρατά το ενδιαφέρον αλλά δεν σας ‘στραγγίζει’. Η κατάσταση ροής αποσιωπά αποτελεσματικά τις ενοχλητικές ανησυχίες ή τις εσωτερικές αμφιβολίες, βυθίζοντάς σας σε μια ήρεμη, ενεργητική εστίαση.
Ψυχολογικές μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που βιώνουν αυτό, τείνουν να αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή.
3. Νόημα και Σκοπός στη Ζωή
Η ευτυχία συχνά εξαρτάται από το να έχεις μια ουσιαστική κατεύθυνση. Ο Μάρτιν Σέλιγκμαν, ένας από τους ιδρυτές της θετικής ψυχολογίας, προσδιορίζει το νόημα ως βασικό συστατικό της ευημερίας στο μοντέλο PERMA (Positive Emotions, Engagement, Relationships, Meaning, and Achievement).
Το νόημα περιλαμβάνει να αισθάνεστε συνδεδεμένοι με κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό σας—αυτό θα μπορούσε να είναι ένα κοινοτικό έργο, μια δημιουργική επιδίωξη, μια προσωπική αποστολή ή ακόμα και μια καριέρα που ευθυγραμμίζεται με τις βασικές σας αξίες.
4. Ενσυνειδητότητα και αυτοσυμπόνια
Αλληλένδετες πρακτικές που διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας και ανταποκρινόμαστε στα σκαμπανεβάσματα της ζωής.
Η ενσυνειδητότητα περιλαμβάνει τη μη επικριτική προσοχή στην παρούσα στιγμή, παρατηρώντας τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας χωρίς να τα αφήνετε να σας ελέγχουν.
Η αυτοσυμπόνια, η οποία ερευνήθηκε εκτενώς από την ψυχολόγο Kristin Neff, έχει να κάνει με το να δείχνετε στον εαυτό σας την ίδια ευγένεια και κατανόηση που θα δείχνατε συνήθως σε έναν φίλο.
Ο Carl Rogers, μια σημαντική φιγούρα στην ανθρωπιστική ψυχολογία, παρατήρησε κάποτε: «Το περίεργο παράδοξο είναι ότι όταν αποδέχομαι τον εαυτό μου όπως είμαι, τότε μπορώ να αλλάξω».
Η πραγματική αλλαγή σπάνια προκύπτει από σκληρή αυτοκριτική. Αντίθετα, ευδοκιμεί σε ένα περιβάλλον όπου αναγνωρίζετε τις ατέλειές σας αλλά παραμένετε ανοιχτοί στη μάθηση.
5. Πράξεις καλοσύνης και συνεισφοράς
Ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών υποδηλώνει ότι η καλοσύνη είναι ένας ισχυρός καταλύτης για την ευτυχία. Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα που ξοδεύουν χρήματα για να βοηθήσουν άλλους, βιώνουν υψηλότερο επίπεδο ευτυχίας.
Αυτό το φαινόμενο προέρχεται από την ενίσχυση ντοπαμίνης που λαμβάνει ο εγκέφαλός σας όταν κάνετε κάτι ωφέλιμο για ένα άλλο άτομο.
Η συμβολή στην ευημερία των άλλων μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Μπορεί να είναι ο εθελοντισμός για μια τοπική φιλανθρωπική οργάνωση, η υποστήριξη ενός φίλου που έχει ανάγκη ή η καθοδήγηση σε κάποιον άνθρωπο στον τομέα σας.
